Afgelopen maandagavond vond het voorlopig laatste online oplostoernooi plaats van dit seizoen. Het was een teamtoernooi waarvoor acht teams met 3 oplossers per team, waren uitgenodigd. Toernooidirecteur / wedstrijdleider was Wim Velker (ik dus). Er waren zoals gebruikelijk bij de oplostoernooien van Hoogland, ongeacht of deze online of in de zaal worden gehouden, negen opgaven waarvoor twee uur oplostijd beschikbaar was. Per opgave waren er maximaal vijf punten te verdienen. 

Naast twee teams van Hoogland waren er de usual suspects van het Schaakgenootschap Amersfoort en Leusden. Paul Keres kwam met een team waarvan de spelers al bij voorgaande oplostoernooien aanwezig waren, de Nederlandse Bond van Probleemvrienden (‘De Oplosbond’) kwam met een team en er was een combinatieteam van Ede / ASV Arnhem. De buitenlandse noot werd verzorgd door de schaakvrienden van de Geelse Schaakkring die jaarlijks het OBOK verzorgen. Wereldtopper Eddy van Beers hadden zij niet in stelling gebracht.

In mijn vooruitpeinzen had ik gedacht dat de teams redelijk dicht bij elkaar zouden liggen, maar toen de kruitdampen waren opgetrokken bleek Hoogland I ver vooruit te zijn. Lars Slofstra, René van Nieuwenhuizen en Gert Reichardt scoorden gezamenlijk 101½ punt (van de mogelijke 135), liefst 17 meer dan het drietal van Paul Keres en 22½ meer dan Ede / ASV dat derde werd.  Een fraaie prestatie die lof en hulde en natuurlijk een felicitatie verdient. Het laat ook zien dat de aandacht die er bij Hoogland wordt gegeven aan deze discipline van het schaakspel vruchten afwerpt.
Voor Leusden was het jammer dat derde man Peter Weijgertze totaal vergeten was dat deze avond zou plaatsvinden. Maar niet alleen daardoor was het resultaat van het team wat teleurstellend.
Voor de resultaten van de andere teams verwijs ik naar de tabel.

Ook in de individuele stand was er een mooi succes voor Hoogland. Oploslid Lars Slofstra bleek met 40 punten de beste score te hebben neergezet. Slechts de moeilijke 5-zet was hem te machtig. Na zijn winst in de B-groep in ons Internationale online toernooi wederom een fraaie prestatie van Lars. Met 35 punten werd de ervaren Edenaar Alfred Gaasbeek tweede en P.K.-er Thomas Manschot met hetzelfde puntentotaal derde, op tijd. Een mooie prestatie van de laatste, na zijn debuut vierde plaats in de B-groep, in het internationale online toernooi.
Goede c.q positief verrassende prestaties waren er ook van Joost Hooning (Hoogland II) Arend van de Lagemaat (Paul Keres) en Jaap van Tuyll (Leusden) die voor de tweede keer op rij er blijk van lijkt te geven zijn mindere periode achter zich te hebben gelaten. Ron Flohr (SGA) verbeterde zich weer en zijn clubgenoot Shahroez Shahrizadeh bewees ten tweede male over degelijke oploskwaliteiten te beschikken.

Toen ik de opgaven samenstelde, wilde ik een gemiddelde B-niveau bereiken. Daarin dacht ik geslaagd te zijn, met zes in mijn ogen niet al te moeilijke opgaven en enig venijn bij de opgaven 7, 8 en 9. En als je oppervlakkig kijkt, naar de tabel, dan lijkt het alsof mijn opzet geslaagd is. Maar uit de opmerkingen van de deelnemers die mij gewerden bleek dat velen het toernooi erg zwaar hadden gevonden.  Ook de volgende opgave, een vierzet van H.P. Rehm uit Probleemblad1959, viel niet iedereen gemakkelijk.

De oplossing gaat als volgt: 1. Tb8+ Kh7  2. Th8+! Kxh8  3. Kg6 en mat op de volgende zet. Gelijk 1. Kg6 is niet goed. Zwart speelt dan 1…axb1D en de toren op d3 staat gepend. Dit matmechanisme is, dacht ik, heel bekend, maar lang niet iedereen vond de oplossing van het probleem. Ik vroeg me af waar ik het mechanisme van kende want naar mijn idee had ik dat in mijn jeugd al geleerd. Vanmorgen, toen ik aan dit verslag begon en er nog eens over nadacht wist ik het ineens: Donner – Spanjaard! Het Ritmeestertoernooi in Veenendaal. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw organiseerde de sigarenfabriek Ritmeester een nationaal toernooi waarbij een invitatiegroep waar de (sub)topspelers van die tijd voor werden uitgenodigd. Bouwmeester prismadeeltje 2, was mijn volgende gedachte. En inderdaad, op pagina 65 staat een diagram met de volgende stelling:

Donner heeft zijn tegenstander geheel overspeeld en de winst is een kwestie van tijd, maar wits volgende zet blijkt een bok: 1. Tga7, al kijkt niemand naar 1…Th1+!!  2. Kxh1 Kg3! En het mat is onontkoombaar. 

Meerdere oplossers berichtten dat zij bij de opgave van Rehmnooit naar de eerste zet hebben gekeken omdat het niet gebruikelijk is dat de sleutelzet een schaak is. Hetzelfde gold voor opgave 7, een vijfzet van Manfred Zucker uit 1968. Maar ondanks(?) de schaakgevende sleutelzet ontving het probleem de eerste prijs van Die Schwalbe.

Het is de witte pion die in de weg staat. Deze moet eerst worden opgeruimd: 1. Pe2+ Kxf3  2. Pg1+ Alleen zo! Met 2. Pd4+ komt wit niet aan de mat in vijf. 2…Kg3 De beginstelling is weer ontstaan echter zonder de vervelende witte pion. 3. De2! Nu bevindt zwart zich in zugzwang. 3…Th1 3…Th2  4. Df3 mat. 4. Df3+ Kh2  5. Df2 mat. Gelijk 1. De2 faalt op 1…Th1! en nu is veld f3 niet beschikbaar voor de dame. Vandaar dat eerst de pion weg moet!
Gert Reichardt mailde dat hij de stelling tot en met 4. Df3+ op het bord had gehad maar helemaal de matzet had gemist! En dus de variant had verworpen! Zonde.

Dit toernooi was het vierde online oplostoernooi. Voor dit seizoen is het mooi geweest. De zomer komt eraan, we gaan naar buiten voor zover dat kan en mag. Een volgend toernooi zal in het najaar zijn, misschien zelfs in de zaal. Allen hartelijk dank voor de deelname en het sportieve gedrag. En dank aan René van Alfen voor het maken van de eindstandtabellen.

Wim Velker

Ver weggestopt in dozen moeten er zich foto’s bevinden waar Henk Weenink en ik samen op staan. Samen met anderen. In de jaren zeventig was het gebruikelijk dat er bij de eerste thuiswedstrijd van het KNSB-seizoen een fotograaf van de Amersfoortse Courant kwam opdraven om ‘een plaatje te schieten’ van het topteam van het Schaakgenootschap  Amersfoort, het SGA. Dat was toentertijd zo sterk dat het in de eerste klasse van de landelijke competitie speelde. In mijn herinnering moet het allemaal een zelfde soort foto’s zijn: Een aantal mannen zit dicht bijeen aan een tafel met opgestelde schaakborden en een aantal staat erachter. Henk behoorde tot de ‘Hooge Heren’ die mochten zitten.
Misschien dat het openen van de dozen nieuwe herinneringen en vooral betere naar boven kan halen, want het geheugen blijkt behoorlijk aangetast door drank en ouderdom. Maar te veel dozen, te weinig tijd.

Begin jaren zeventig werd Henk lid van het Schaakgenootschap Amersfoort. Hij bleek een aanwinst voor de club, door zijn speelkracht en door zijn aanwezigheid. Vrolijk, altijd bereid te praten en immer in the mood een stelling te bekijken of ‘zomaar’ te analyseren of snel een vluggertje te spelen. Een (te?) snelle denker wiens bon mots daardoor(?) niet altijd gevolgd werden. Toen ik schaak- en oplosvriend Jan Snijders, als voorbereiding op dit artikel, vroeg of hij iets over Henk kon vertellen, was het eerste dat hij zei: ”Een hele aardige vent, maar ik begreep zijn grapjes niet altijd”.
Tien jaar lang reisden we met het team van het SGA kriskras door het land om competitiewedstrijden te spelen. Vaak naar Groningen, Leeuwarden en Enschede, want meestal werden we in de noordoostelijke klasse ingedeeld. De verre uitreizen werden steeds per trein gemaakt en dat was een kolfje naar Henks hand. Altijd had hij een niet al te groot schaakbord bij zich. Met een paar klemmen werd dat vastgezet aan het blad onder het raam en werden er stellingen bekeken. Op de terugreis werden de gespeelde partijen doorgenomen, uiteraard onder leiding van Henk, die met veel gespeeld misbaar zetten verwierp, of juist gespeeld uitbundig begroette als het om eigen vondsten ging. Het waren altijd vrolijke reizen, met Henk als aanjager.

Toen Henk lid werd van het SGA was roken nog gewoon en Henk deed daar aan mee. Langzaamaan veranderde dat bij hem, onder druk van de algemene opinie(?), druk vanuit het gezin(?) – jonge kinderen – maar gemakkelijk was dat niet. Tijdens de partij had Henk een sigaret naast het bord liggen, waar hij mee speelde. Alsof hij hem wilde opsteken. In ieder geval dreigde hij ermee, zoals Dr. Vidmar met zijn sigaar lang geleden bij Nimzowitsch. Maar bij Henk leek het toch meer als een beloning aan het einde van de rit, als de kus van de rondemiss, waar hij pas van mocht genieten als de winst binnen was. Wat hij dan ook zichtbaar genotvol deed.

Een enkele keer kwam ik bij Henk thuis, toen nog in de Valeriaanstraat in Soest, waar het gezin in een drive-in woning woonde. In het drive-in gedeelte had Henk zijn mancave, met zijn boeken en een lange tafel tegen de muur getimmerd. Dat was om nieuwe openingen te bestuderen, zei hij. Hij legde dan alle relevante Informators naast elkaar en kreeg zodoende gemakkelijk de ontwikkeling van een variant in de loop der tijd in het oog. Ja, Henk besteedde veel tijd aan het schaken.

In de jaren tachtig verloren we elkaar uit het oog. Sterke spelers vertrokken bij het SGA en zelf was ik aan een langdurige avondstudie begonnen waardoor het schaken op een laag pitje kwam te staan. Eerst in de jaren nul van deze eeuw kwam er hernieuwd contact. Bij een Hoogoventoernooi – dat heette toen al anders – kwam ik Marijke Kok, kleindochter van eindspelstudiecomponist drs. Th. C. L. Kok, tegen. Zij vertelde dat ze bij de schaakclub Soest les kreeg van Henk en dat haar spel daardoor merkbaar verbeterd was. En ook dat Henk tegenwoordig Helpmats componeerde! Ik wist dat Henk na vele jaren bij HSG gespeeld te hebben naar Soest was gegaan, maar het laatste was nieuw en verrassend voor mij. Maar een man moet wat na zijn pensionering want de Informators waren vervangen door elektronische databases.

Na mijn eigen pensionering kwam ik in aanraking met het probleemschaak en dan vooral met de oplostoernooien. En daar trof ik Henk weer, die trouw de vergaderingen kwam bezoeken, vol met opmerkingen en verhalen. Hij kwam eens een middagje langs in Leusden om mij de geheimen van het Helpmat uit de doeken te doen. Het werd een genoeglijk samenzijn en toen Henk na ruim vier uur vertrok, bemerkte ik wat een dorst ik had. We hadden zo zitten te praten, te vertellen en te analyseren dat het goed gastheerschap er bij in was geschoten. Dacht ik, maar toen we enkele maanden later een avondje bij Henk thuis hadden, met enkele anderen erbij, gebeurde er hetzelfde. Het is dat zijn vrouw Thea na een paar uur Henks kamer in kwam om te vragen of hij er wel aan dacht zijn gasten wat te drinken te geven, anders hadden we pas thuis ons dorstig gevoel bemerkt.    

Voorafgaande aan het Open Nederlands Oplos Kampioenschap (ONOK), jaarlijks in Nunspeet  – was het 2018 of pas 2019? Dat geheugen! – ging ik met Jan Snijders een kopje koffie halen aan de bar. Daar stond Henk al te bestellen, vrolijk als altijd. Na het uitwisselen van de gebruikelijke beleefdheden vertelde hij dat er een gezwel in zijn hoofd was geconstateerd. “Maar ik merk er niks van, hoor, en kan nog alles”. Geregeld informeerde ik daarna, via mail, hoe het met hem ging. “Wacht”, schreef hij na enige keren, “Ik zet je op de lijst”. En zo bleef ik, met veel anderen, op de hoogte van de ontwikkelingen. Aanvankelijk was de berichtgeving optimistisch en positief, maar allengs, nadat er geen verdere behandeling meer mogelijk bleek, werd deze somberder en op het laatst onheilspellend.
Het allerlaatste bericht kwam als schok noch als verrassing, maar was daarom niet minder triest.

Of ik Henk gekend heb, ondanks het contact dat bijna een halve eeuw beslaat, weet ik niet. Ik denk het niet. Ja, wel enigszins, en dan voornamelijk als schaker. Maar dat is voldoende. Ik ben er blij om en koester de herinneringen aan hem.

Leusden, 13 mei 2020
Wim Velker

P.S. Ook binnen SV Hoogland was Henk geen onbekende. Zo vocht Marco Dieleman tijdens vele externe seizoenen mooie gevechten met hem uit op het eerste bord.

Maandag 18 mei organiseren we het laatste online oplostoernooi van het seizoen. Het zal een teamtoernooi zijn, zoals we dat de afgelopen jaren al in de zaal organiseerden. Doordat er nu geen ruimtebeperking is, zullen er meer teams mee doen. Het zijn er acht, waarbij ieder team zoals gebruikelijk uit 3 oplossers zal bestaan.

De deelnemende verenigingen zijn Paul Keres (Utrecht), Schaakgenootschap Amersfoort, Schaakvereniging Leusden, Geelse Schaakkring (België), Ede/ASV Arnhem, Nederlandse Bond van Schaakprobleemvrienden, en twee teams van Hoogland.

Het eerste team van Hoogland bestaat uit ons toptrio qua oplossen, Gert Reichardt, René van Nieuwenhuizen en Lars Slofstra. Voor het tweede komen uit Szabi Buzogany, Joost Hooning en Daan Baartmans. De laatste had bedankt als lid om op wereldreis te gaan. Daarvan is hij inmiddels teruggekeerd; hij is gastoplosser voor het tweede team.

Van de wedstijd komt weer een verslag op deze site.

Wim Velker

Op 12 mei speelden we het eerste jeugdschaaktoernooi op Chesskid.com: een online toernooi van achter de computer. Er waren 11 spelers die meededen met die toernooi tot en met 12 jaar (geboren in 2007 of later). Als je mee wilt doen heb je van de jeugdleider een mailtje gehad.

Het was daarmee dus een spannend toernooi: David, Boris en Mees eindigden alle drie met 3 punten uit 4 wedstrijden op de gedeelde eerste plaats. Onderling wonnen ze van elkaar.

De komende weken spelen we elke dinsdagavond om 18.30 uur dit toernooi. Doe je ook mee?

Op zaterdagavond 9 mei heb je als lid een mail ontvangen hoe je mee kan doen. Geen mail ontvangen? Mail de jeugdleider: jeugdleider@schakeninhoogland.nl

Dit is een beschermde omgeving: geen reclame en alleen mogelijkheden om onderling positief te communiceren.

Jeugdleider Ton Schillemans

Afgelopen maandag vond er een teamoplostoernooi plaats tussen twee vijftallen van Hoogland. In het eerste vijftal waren spelers opgesteld die ‘in het dagelijkse leven’ deel uitmaken van Hoogland I. Bij het tweede team geldt dat vier van hen in Hoogland II spelen. De vijfde man was Lars Slofstra, tegenwoordig oploslid van Hoogland, maar ‘vroeger’ deel uitmakend van het tweede achttal.

Gert Reichardt, Hans van Doorn, Stephan Paternotte, Marco Dieleman en Lucas van Mil vormden het eerste, waarbij de laatste twee als oplosser debuteerden. Ook het tweede vijftal had een debutant in de persoon van Joost Hadida. Naast Lars bestond het team verder uit Szabi Buzogany en ‘old hands’ Jan Snijders en cluboploskampioen René van Nieuwenhuizen.

Zoals gebruikelijk kregen de deelnemers negen opgaven voorgeschoteld waarvoor zij twee uur de tijd kregen deze op te lossen. Per opgave vielen er 5 punten te verdienen, in totaal dus 225 per team. De opgaven waren niet al te zwaar, want laten we niet vergeten dat dit toernooi gehouden wordt om ontspanning te bieden in dit Corona-tijdperk, een periode van ophokken en opsluiten en niet naar de club gaan. En gelet op de reacties van de deelnemers hebben zij er plezier aan beleefd. Mooi!

De wedstrijd eindigde in een overwinning voor het tweede vijftal, wat bewijst dat oplosschaak een aparte discipline is, niet goed te vergelijken met het ‘gewone’ bordschaak. Bij elkaar scoorden de vijf spelers van het tweede 163 punten. De spelers van het eerste kwamen tot een totaal van 143½ punt. Een gelukwens aan de winnaars.

Kijken we naar de individuele resultaten dan vallen er twee fraaie prestaties te bevieren. Gert Reichardt kwam met een ‘clean sheet’ uit de strijd (alle 45 punten!) en René van Nieuwenhuizen miste één variantje in een driezet en kwam daardoor op 44½ punt. Een geweldige resultaat voor beide oplossers en een felicitatie waard! Derde met 38½ punt werd Lucas van Mil: een fraai debuut! Vierde werd de altijd goed scorende Lars Slofstra met 35 punten.  Ook Joost Hadida kan op een geslaagd eerste optreden terug kijken: met 33½ werd hij vijfde. Jan Snijders behaalde met zijn 30 punten een zesde plek en was daar na een aantal minder geslaagde optredens heel tevreden mee.

Voor de verdere resultaten verwijs ik naar de kolommen onderaan dit artikel.

Het onderlinge duel tussen Gert en René werd beslist op opgave 5, een fraaie driezet van Erich Zepler uit 1930. Het probleem kreeg een 3^e eervolle Vermelding bij een compositietoernooi van de Dresdner Anzeiger.

Wie goed kijkt ziet dat het mat al klaar ligt, als zwart aan zet zou zijn: a. 1…Kg1  2. Pg4 Kxh1 3. Df1 mat, b. 1…Ke1  2. Pe4 Kd1  3. Df1 mat, c. 1…Kxe3  2. Pe4 Kd4  3. Pc2 mat, d. 1…Kxg3  2. Df1/b2/e2 Kh2/3/3  3. Dg2 mat. Dit is dus een tempo-probleem. Wit moet nu een zet vinden die niets aan de stelling verandert – het liefst zou wit zijn beurt overslaan, maar er zijn regels die dat verhinderen – of simpel 1. h8 spelen, de pion laten staan en de beurt aan zwart geven. Maar promotie is verplicht en dat is precies wat wit moet doen: de pion promoveren tot een stuk dat het wezen van de stelling onaangetast laat. En dat is de zet 1. h8P!! Het korte bereik van het pasgeboren paard verhindert dat het invloed kan hebben op het spelverloop, dat zich elders op het bord afspeelt. Nu is zwart aan zet en gaan de vier hiervoor gegeven varianten hun werk doen. Let op dat promotie tot Dame, Toren of Loper het mat in drie niet bewerkstelligt!

Hulde aan Gert en René die als enigen van het gezelschap de problematiek van deze opgave ontrafelden, al miste René dan de hiervoor gegeven variant b., hetgeen hem een half punt kostte.

Tot slot de individuele resultatentabel (met dank aan Berry Beijer):

Wim Velker

Maandagavond 11 mei zullen de teams van Hoogland I en Hoogland II tegen elkaar in het strijdperk treden. Niet met het gewone bordschaak – Covid-19 verhindert dat – maar in een online oploswedstrijd, een tak van de schaaksport waarmee onze club de laatste jaren behoorlijk aan de weg timmert.

Het team van Hoogland I zal bestaan uit Lucas van Mil, Marco Dieleman, Hans van Doorn, Stephan Paternotte en teamcaptain en Hooglands oploskampioen van 2018 Gert Reichardt. Lucas en Marco maken hun debuut in deze discipline.

Hoogland II komt met de huidige oploskampioen René van Nieuwenhuizen,  de winnaar van de B-groep van het vorige week gehouden internationale online oplostoernooi Lars Slofstra, Jan Snijders, Szabi Buzogany en debutant Joost Hadida.

De oplossers krijgen negen problemen voorgeschoteld die zij in twee uur moeten oplossen.

Wim Velker zal als wedstrijdleider en als selecteur van de problemen optreden.

Maandag 13 april organiseerde Hoogland, deze maal gesteund door Paul Keres uit Utrecht een online oplostoernooi. Waar het eerste toernooi, drie weken eerder, nog het karakter had van een regionaal B-toernooi, waar overigens al wel enkele Nederlandse topoplossers acte de préséance gaven, droeg het nieuwe toernooi een internationaal karakter. Sterke oplossers uit Finland onder leiding van Jorma Paavilainen, de sympathieke Griek Nikos Sidiropoulos en alle Nederlandse titelhouders in het oplosschaak en andere sterke spelers deden mee. Topattractie was Eddy van Beers uit het Belgische Geel, die bij het wereldkampioenschap oplossen van 2019 op de derde plaats was geëindigd.

Deze keer was het toernooi opgesplitst in een A- en een B-groep. In de laatste categorie troffen we veel regionale oplossers aan, maar ook spelers van elders die in ONOK en OBOK reeds getoond hadden in dit onderdeel van de schaaksport van wanten te weten. Nieuw waren de broertjes Steven en Ryan Randien, die onder aanvoering van hun moeder Debby gezamenlijk hebben opgelost en niet puntloos zijn gebleven.

De opgaven die ik geselecteerd had waren niet allemaal gemakkelijk, maar gelet op de enigszins ‘vreemde’ omstandigheden had ik het  over het geheel genomen niet zeer moeilijk gemaakt. Want het was weliswaar een wedstrijd, maar toch één die vooral bedoeld was de zinnen in deze wat sombere tijden te verzetten. Gelet op de vele positieve en enthousiaste reacties die ik van alle deelnemers mocht ontvangen, heeft het toernooi aan deze doelstelling voldaan. Of, zoals Jorma Paavilainen mij schreef: ‘Niet zeer moeilijke, toch interessante en goede opgaven’. Wie zich dus geroepen voelt ook een toernooi op te zetten, kan welhaast op voorhand op sympathie van de potentiele deelnemers rekenen.

A-groep

Dat de opgaven over het geheel genomen niet al te moeilijk waren resulteerde er bij de A-groep in dat er maar liefst 4 oplossers met een clean-sheet eindigden – Dolf Wissmann, Eddy van Beers, Nikos Sidiropoulos en Kari Karhunen scoorden het maximum van 45 punten. Tijd moest dus de beslissing brengen. Dat had op een curieuze wijze enige voeten in de aarde. Dolf Wissmann, Nederlands enige grootmeester in deze discipline, leek overduidelijk de beste tijd te hebben. De oplossingen van Nikos en Kari kwamen veel later binnen en die van Eddy van Beers nog later! De mail van de laatste is ‘ergens blijven hangen’ want hij kwam pas bijna een uur na verzending in mijn mailbox. Na reconstructie en nachtelijk mailverkeer was de conclusie dat Dolf toch net iets sneller was geweest, dus winnaar.
Het kwartet aan de top had kunnen uitgroeien tot een kwintet als Jorma Paavilainen, in  het verleden een vaak en graag geziene gast op de oplostoernooien in de lage landen, niet de zevenzet had gemist. Nadat ik de oplossingen had verstuurd, mailde hij mij terug dat hij met zijn hoofd tegen de muur liep te bonken vanwege zijn dommigheid.

Het gaat om de volgende stelling, van Alois Johandl uit 1992. 

Leuk was de deelname van Twan Burg. Twan is geïnteresseerd in vele schaakvormen; hij is al Internationaal Grootmeester in het bordschaak, Senior International Master in het correspondentieschaak en ook bij oploswedstrijden is hij aan te treffen. Een andere bordspeler, Internationaal Meester Migchiel de Jong had zich aangemeld, maar hij moest zich vanwege hoofdpijn kort voor aanvang terugtrekken. Jammer. Wel was er een oudgediende in de persoon van Peter Petri. Peter heeft in een ver verleden België vertegenwoordigd bij wereldkampioenschappen oplossen en wilde in dit toernooi eens nagaan hoe ver zijn vaardigheden nog reikten. Hij kwam tot boven de 50% van de mogelijke score. Dat gold ook voor onze clubgenoot Gert Reichardt, die na zijn successen in de regionale oplostoernooien en de winst in het eerste onlinetoernooi zijn geluk eens op een hoger niveau wilde proberen. En ondanks de 15^e plek mag Gert best met een goed gevoel terug kijken.
Voor Frank Woudenberg was het een verrassing dat hij in de A-groep had meegedaan. Hij had zich kort voor het begin aangemeld en per abuis stuurde ik hem de opgaven voor de A-groep. De nagezonden opgaven voor de B-groep zag hij pas toen hij de antwoorden voor A tegen kwart voor tien instuurde.
Een mooie oplossing voor de helpmat leverde schaakvriend Richard Dobiás uit Slowakije in. Althans, oplossing?! In de opgave stond er een zwart paard op h8. Richard schreef dat hij een oplossing had gevonden met het paard op g7! Deze oplossing was, niet geheel verrassend, nagenoeg gelijk aan die met het paard op h8, dus curieus is het wel dat hij de juiste oplossing niet vond!

Voor verdere informatie en details verwijs ik naar de tabel.

B-groep

Maar liefst 23 deelnemers waren er ‘komen  opdraven’ voor de B-groep. De meesten waren wel bekend van de regionale oplostoernooien, het OBOK en het ONOK of van de Henk Hagedoorn memorial. Deze kwaliteitsrijke bezetting leidde tot hoge scores, waarbij de top drie zich onderscheidde van de overigen door nauwelijks iets weg te geven. Uiteindelijk bleek ook hier de winnaar bepaald te worden door de verbruikte tijd. Lars Slofstra zond twee minuten eerder in dan Jaap van Tuyll. Voor Lars een mooie beloning. In de regionale wedstrijden zat hij al heel vaak in de top eindigers maar het lukte hem telkens net niet de eerste plaats te bereiken. Nu dus wel, met slechts een halfje gemist, dus uitkomend op 44½ van de 45 mogelijke punten.  Voor Jaap van Tuyll was het weer eens een succesvol toernooi. In de regionale wedstrijden ging het niet altijd even goed, maar met de tweede plaats komt hij weer op het niveau van een jaar of 10 geleden.
Derde plaats René van Nieuwenhuizen miste voor de tweede maal in een online toernooi de kans om bovenaan te eindigen. In het eerste online toernooi was hij de enige uit de toptien die een tweezet miste en nu miste hij een variant in een driezet. Maar ook René eindigt altijd bovenin.
Een grote verrassing was Thomas Manschot van de schaakclub Paul Keres, die zijn eerste oplostoernooi speelde. Zijn onbekendheid met het helpmat verhinderde dat hij hoger eindigde. Arjen Kouwenhoven en Sietske Greeuw misten de tweede driezet, die zeer fraai is. Sietske moest de strijd voortijdig staken want een jong kind kan veel aandacht opeisen.

De bedoelde driezet was de volgende, gecomponeerd door dr. A. Kraemer en hij won de eerste prijs in het H. Roemig jubileumtoernooi uit 1954.

De sleutelzet is een zeer verrassende en heel mooi: 1. Kf8!! Op het eerste gezicht een onbegrijpelijke zet. Zwart kan nu toch met schaak promoveren en wit gaat opzettelijk in dit schaak staan? Nee, wit loopt juist weg van het schaak. Kijk maar: 1…f1D+  2. Tf2 en nu heeft zwart geen schaakjes meer! Ja, met 2…Dxf2+ maar dan is het met 3. Lf3 mat! Ook 1…Kg2 helpt niet: 2.Txf2+ Kxh3  3. Tb3 mat. René van Nieuwenhuizen  had deze variant niet en verspeelde daarmee de kans op de eerste plaats. Dezelfde opgave had ik ook aan de A-groep gegeven (de eerste driezet aldaar) waar bijna iedereen hem goed had.

Jim Wittebol had bij het ISC in Wijk aan Zee, afgelopen januari, de derde plaats in de B-groep net voor de neus van René van Nieuwenhuizen weggekaapt.

Goede prestaties waren er ook van Shahroez Shahrizadeh en de jeugdigen Daan Baartmans en Szabi Buzogany. Zij allen speelden hun tweede oplostoernooi.
Speciale aandacht voor de nog jeudiger broertjes Steven en Ryan Ramdien, die onder toeziend oog van moeder Debbie gezamenlijk de oplossingen ter hand namen.

Opmerkelijk was nog de collectieve schaakblindheid bij een paardpromotie die bij bijna alle deelnemers tot een half punt aftrek leidde.

Voor verdere informatie verwijs ik naar de tabellen.

Slot
Graag wil ik iedereen bedanken die mij heeft geholpen om dit toernooi te kunnen organiseren. Hulp die bestond uit het vooraf beoordelen van de opgaven, het aanschrijven van (buitenlandse) vrienden om mee te doen, het plaatsen van de aankondiging op websites, advisering bij een claim en dan vergeet ik misschien nog wat. En natuurlijk zoals gebruikelijk dank aan Berry Beijer en Lars Slofstra voor het fabriceren van de tabellen en het verzorgen van de website voor dit artikel.

Maar vooral: Houd jullie haaks in deze tijden.

Wim Velker

Na het succes van het eerste online oplostoernooi gaat de schaakvereniging Hoogland ondersteund door Paul Keres, nu een vervolg daaraan geven. Maandag 13 april, Tweede Paasdag, zal er wederom van 20.00 tot 22.00 een oplostoernooi online worden georganiseerd.

Ook dit keer is het een toernooi waar het erom gaat de zinnen in deze moeilijke tijd wat te verzetten door zelf op een, voor velen, andere wijze met schaken bezig te zijn. Je krijgt negen opgaven voorgelegd waarvan het de bedoeling is dat je deze zelf, dus zonder hulp van wie of wat ook, in twee uur oplost. Het gaat om het plezier.

Het toernooi zal deze keer uit twee groepen bestaan. De A-groep is bestemd voor de sterke oplossers – niveau nationale oplostop – en sterke schakers. De B-groep is voor de wat minder ervaren oplossers en de ‘gemiddelde’ schaker.

Nieuwe oplossers krijgen een instructie toegestuurd over hoe op te lossen en hoe de oplossingen weer te geven.

Kijk voor het verslag van het eerste toernooi op www.schakeninhoogland.nl of www.sgs-schaakbond.nl of www.probleemblad.nl

Voor meer informatie en aanmelden kun je je richten tot wimvelker@hotmail.com

Afgelopen maandag is de eerste “online schaak avond”georganiseerd door Schaakvereniging Hoogland. De deelnemers vonden het even wennen, maar zeker voor herhaling vatbaar! Er waren 11 deelnemers verdeeld over een snelschaaktoernooitje en de online-club-competitie. De uitslagen vind je hier. Maandag a.s. is er wederom de keuze tussen een lange partij (60 min + 30 s per zet) en een snel of rapidtoernooi.

Voor het snel/rapidtoernooi volstaat het om op maandag voor 20.00 uur in Chess.com ingelogd te zijn en aangemeld bij de club “Hoogland” in Chess.com (dit is de vinden onder het kopje verbinden/clubs)

Voor de lange partijen stuur een mail (maus.beurskens@live.nl) of appje (06-29557943) naar Maus, ivm met indelen s.v.p. uiterlijk zondagavond.

Tot Maandag

(door Wim Velker)

In de avonduren van 24 maart vond er voor het eerst(?) een oplostoernooi plaats dat decentraal werd afgewerkt. In plaats van in een zaal, waar de wedstrijdleider precies kan zien of er niemand spiekt, was iedereen nu op zijn eigen verantwoordelijkheid aangewezen om eerlijk te spelen. Naar mijn idee is dat volkomen gelukt. Dank en complimenten aan de deelnemers.

De nieuwe wereld waarin we zijn komen te leven maakt dat zaken anders moeten, dat er tijdelijk veel meer vanuit huis moet gebeuren. Dat was de reden om dit online oplostoernooi te organiseren. En het sloeg aan! Maar liefst 29 aanmeldingen kwamen er binnen, niet alleen vanuit de regio Amersfoort maar ook vanuit Utrecht en verder weg.
Ook was er de nationale oplostop ‘aanwezig’. GM Dolf Wissmann (lees zijn artikelen in het KNSB-blad Schaakmagazine), IM Hans Uitenbroek en FM Johan de Boer. Daarnaast waren er nog drie oplossers die geregeld in de A-groep van de internationale oploswedstrijden uitkomen.
Verheugend was het dat er meer dan 10 nieuwe oplossers waren. Hopelijk zijn zij door dit toernooi en hun eigen resultaten zo geïnspireerd geraakt dat zij zich verder in dit onderdeel van het schaakspel willen bekwamen (Vraag eens een proefnummer aan van het geweldige bondsblad Probleemblad of kijk eens op de site van de Nederlandse Bond van Schaakprobleemvrienden (zeg maar de Oplosbond) www.probleemblad.nl ).

Het toernooi had ik opgezet als zijnde voor de bekende regionale oplossers. Gert Reichardt kwam toen met de suggestie om de aankondiging ook op de site van En Passant te plaatsen, alwaar het gelezen werd door Evert Rademakers, bestuurslid van Paul Keres, waardoor hij ook de site van die club verscheen. Toen de aanmeldingen begonnen binnen te stromen  bedacht ik dat misschien wat topspelers mee zouden willen doen. Zo is het dus gekomen.
De moeilijkheidsgraad van de opgaven was gebaseerd op de regionale oplossers, zeg maar B-niveau, zoals dat in de internationale oploswereld wordt genoemd. Voor de nationale top te eenvoudig en daarom had ik bedacht dat deze zes oplossers een handicap zouden krijgen. Zij kregen twee extra opgaven waarna hun puntentotaal vermenigvuldigd zou worden met 9/11 (een sinister getal dat nine/eleven, een omen!) om hun resultaat te herleiden naar dat van de overige deelnemers. Dat mislukte, in dier voege dat ik veel te moeilijke extra opgaven had uitgezocht, waar de betreffende zes deelnemers nauwelijks punten op scoorden. Een volgende keer moet dat anders.

Voor de negen c.q elf opgaven kregen de oplossers twee uur bedenktijd. Per opgave vielen er maximaal 5 punten te verdienen.

Resultaten
Het toernooi werd een groot succes voor Gert Reichardt. Dat Gert een sterk oplosser is wisten we al uit de regionale toernooien. In dit online toernooi scoorde hij 43 van de 45 mogelijke punten. Slechts op de tweede driezet miste hij twee varianten. Een mooie prestatie, Gert! Robin Reichardt werd tweede. Hij miste op de driezet dezelfde varianten als Gert, maar vond slechts één van de drie oplossingen van het helpmatprobleem. Desondanks hier evenzeer een geweldige prestatie. De derde plaats was voor Grootmeester Dolf Wissman. Op de negen reguliere opgaven kwam hij tot 44,75 punten. Bijna het volle pond maar hij miste een lullig variantje in de eindspelstudie.

De vraag is of je dit als een studie moet beschouwen. Het is meer een ‘aardigheidje’. Ik had er voor gekozen omdat hij niet al te moeilijk is en omdat er nog een helpmat en een zelfmat zouden volgen, waar de meeste B-oplossers niet al te vertrouwd mee zijn. Wit maakt remise luidt de opdracht van deze studie van W. E. Rudolph uit 1912. Het is duidelijk dat wit, gelet op zijn grote materiele achterstand, zich alleen maar kan redden als hij de poorten sluit en daarmee de zwarte torens geen toegang biedt tot zijn vesting, onder het motto van Het hemelsche gerecht heeft zich ten lange lesten / Embarremt over my en mijn benaeuwde vesten.Maar hij moet snel handelen: 1. La4+! Lokt de koning naar voren en dan krijgt wit snel zijn zin. 1…Kxa4  Het lullige variantje dat Dolf – en anderen! – niet vermeldde was 1…Kc4  2. Lb3+ en de koning moet terug naar b5. 2. b3 + Kb5  3. c4+ Kc6  4. d5+ Kd7  5. e6+ K~  6. f5 en zwart komt er nooit meer door. De blokkerige torens zijn krachteloos en de loper is van de verkeerde veldkleur. Johan Beije speelde hier tot mijn verbazing, en vermoedelijk na afloop tot zijn eigen verbijstering, 6. fxg5 fxg5  7. Ke4. Het scheelde hem 2,25 punten.

Niet alleen Dolf Wissmann kwam tot 44,75 punten op de reguliere negen opgaven. Ook Hans Uitenbroek en Wouter van Rijn leverden die prestatie.

Hooglanders
De huidige oploskampioen van Hoogland, René van Nieuwenhuizen, leverde eveneens fraai werk af door met 39 punten een vierde plaats te veroveren. René was, jammer genoeg, de enige van de top-10 eindigers die een tweezet miste. En dat kostte hem de eerste plek. Het ging om de volgende, op het oog ingewikkelde tweezet van veelproducent Giorgio Guidelli, uit 1918, vol met penningen.

1. exf3 was een matdreiging als wit de derde rij zou beheersen.  Dat blijkt te realiseren door een penning op te heffen, namelijk met 1. Ta3. Op 1…fxe2 volgt er nu 2. f3 mat en zwarts schaakje met 1…Txd6+ wordt met 2. Pxd6 afgemat! Probeer zelf eens de andere pogingen van zwart om het mat te ontlopen, te weerleggen. En 1. Ld5+ is geen alternatieve oplossing maar een fout. Na 1…Pxd5 zou 2.De5 mat zijn geweest, ware het niet dat de dame gepend staat, zoals enkelen pas na afloop ontdekten.          

Mooi werk leverde ook onze jeugdige Szabi Buzogany. Niet alleen vanwege zijn 13^e plaats, maar mede vanwege zijn score van bijna 24 punten. Daarbij zat ook een variant van het helpmat, altijd een goed teken als je daarin ook oplossingen vindt. Dat geldt ook voor Joost Hooning die aangaf tevreden te zijn. Het mooie vond ik dat hij het zelfmat oploste! Een goed teken. Hans van Doorn leek zelf niet zo tevreden, maar verbeterde zich overduidelijk ten opzichte van zijn eerste optreden, verleden jaar bij het TOTH.

Andere deelnemers
Zeer goed werk leverde Sharoez Shahrizadeh die zag dat zijn 30 punten goed waren voor een plek in de top tien. Een fraai debuut, Sharoez! Ook Alwin van Ee en Arend van de Lagemaat kunnen naar mijn idee terugkijken op een geslaagde eerste deelname.
Goede prestaties werden er geleverd – uiteraard – door de oplossers uit de A-categorie. Ondanks de handicap eindigden zij allen in de top tien.

Minder tevreden zullen Rens ter Veen, Berry Beijer en Lars Slofstra zijn geweest. Zij kunnen beter dan zij in dit toernooi hebben laten zien, dat hebben zij met hun prestaties in regionale en internationale oplostoernooien getoond.
Jaap van der Tuuk, oud SGS-kampioen in het ‘gewone’ bordschaak, en Gerben van Pel moesten door verschillende oorzaken, kort na het begin afhaken. Hun puntentotaal zou ongetwijfeld hoger zijn geweest als zij hadden kunnen doorgaan.
Graag vraag ik nog aandacht voor de nummer 26, Seth van Os, 9 jaar, die perse mee wilde doen, met de steun van zijn ouders. Fijn dat je er was, Seth en blijf meedoen. Je prestaties zullen stijgen.

Slot
Of men goed had gepresteerd of minder tevreden was over het puntentotaal, uit de reacties van alle deelnemers bleek dat dit een zeer geslaagd toernooi is geweest. Voor herhaling vatbaar.

Zoals ik de deelnemers al heb verteld, overweegt schaakclub Paul Keres ook een oplostoernooi te organiseren. Als dat niet doorgaat, doe ik dat mogelijk de volgende maand zelf weer.

Iedereen bedankt en tot mails / ziens (in betere tijden).

Wim Velker

De tekst is van Wim Velker.
De tabel is door Berry Beijer gemaakt.
De foto’s zijn door de deelnemers zelf genomen. Lars Slofstra heeft alles in elkaar geknutseld.