Het OLOTH 2021 oplostoernooi heeft een geweldige verrassing opgeleverd. Voor het eerst werd een door Hoogland georganiseerd toernooi gewonnen door een vrouwelijke deelnemer. Sietske Greeuw, die woonachtig is in Luxemburg, had alle problemen correct geattaqueerd en kwam met de maximale score van 45 punten aan de finish. Gefeliciteerd, Sietske! Ook Engelsman David Whisstock eindigde met een clean sheet, maar hij had twee minuten meer nodig en kwam zodoende als tweede aan. Maar ook verdiende felicitaties voor David. Uiteindelijk kwamen er vier man op het podium want Belgisch Kobe Bleuzé en onze eigen voorzitter Stephan Paternotte eindigden op één punt achterstand precies gelijk in punten en tijd. Gelukgewenst! Niet op het podium maar wel behorend tot de kopgroep werd de vijfde plaats opgeëist door Hooglands oploskampioen Gert Reichardt. Ook een goede prestatie.

26 oplossers hadden er zich aangemeld voor dit toernooi waarvan 11 uit het buitenland. Twee man moesten zich terugtrekken en twee konden op de avond zelf toch niet meespelen, waardoor er uiteindelijk 22 in de uitslag terecht kwamen. Voor ongeveer de helft hiervan begon het oplossen vervelend: zij konden de diagrammen niet lezen. De oorzaak lag, achteraf bezien, mogelijk in het ontbreken van Diagram TTFritz in Word op hun computer, zoals deelnemer René van Alfen opmerkte. Dit kan inderdaad de oorzaak zijn, maar ook in vorige oplostoernooien heb ik hier gebruik van gemaakt. Het was evenwel een goede les en bij een volgende gelegenheid zal ik zorgen dat ik een alternatief klaar heb staan. Nu kon het probleem redelijk snel opgelost worden door de getroffen deelnemers een scan van de diagrammen te sturen waarmee alles, zij het met enige vertraging, toch op zijn pootjes terecht kwam.

Zoals gebruikelijk waren er ook nu weer negen opgaven waarvoor de deelnemers twee uur de tijd kregen. Vooraf schatte ik het geheel als gemakkelijk in, welk beeld werd bevestigt door de winnares die vertelde alleen problemen te hebben gehad met opgave twee maar de overigen redelijk simpel tot een eind te hebben gebracht. Maar als je wint lijkt het achteraf vaak eenvoudig. Er waren echter ook tegenovergestelde geluiden en zo zal het – en moet het – vermoedelijk blijven.

De beslissing voor de podiumplaatsen viel bij opgave vijf.

Dit is een driezet van F. Palatz, die bij het Gudchus Gedenkturnier van 1932 een Eervolle Vermelding verdiende. De oplossing gaat als volgt: 1. Le5 Hoewel misschien niet voor de hand liggend vonden veel deelnemers de sleutelzet. Het venijn zit ‘m in het vervolg, namelijk dat er drie varianten zijn die tot het beoogde doel leiden: a. 1…Dxe5  2. Th4+ Dh2  3. Pxf2 mat; b. 1…Df4  2. Txf4 Kh2  3. Th4 mat; c: 1…Df5(f3)  2. Th4+ Dh3+  3. Txh3 mat.
Gert Reichardt klaagde over zijn eigen slordigheid, dat hij na het vinden van één variant niet verder had gekeken. Het kostte hem inderdaad een plek op het podium.   

Ik had verwacht dat het helpmat en het zelfmat een schifting teweeg zouden brengen, maar op deze wat ongewone vormen voor de ‘gewone’ schaker werd goed gescoord. Met name voor het helpmat had ik dit niet verwacht.

In een helpmat is het zwart die begint en hij werkt mee om zichzelf mat te zetten. In de diagramstand was de opdracht dat wit met zijn derde zet mat moest geven. De oplossing: 1. Pd5 dit is zwarts zet! Kb1!!  2. Pf6 Pd5  3. c3 Pe7 mat. De zet 1…Kb1 vond ik zeer fraai. Het laat de stelling intact en geeft zwart de gelegenheid zich te laten mat zetten. Kris Roymans had het idee wel gezien maar koos de verkeerde koningszet namelijk 1…Ka2. Maar dan is het na 3. c3 schaak en moet de koning weg in plaats dat het paard mat geeft.
Het probleem is van de Nederlander P.A. van der Kraan die een reeks van dergelijk stellingen heeft gecomponeerd. Deze werd in 1979 gepubliceerd in het Jaarboek 1978 van de NBvS.

Achter de top vijf werd debutant in de Hoogland-toernooien Paul Epstein the best of the rest. Mooi gedaan Paul! Voor de andere debutant, Stefan Ledant was het zwaar, maar in Geel heeft hij genoeg clubgenoten waar hij zijn licht kan opsteken.

Er waren drie bezwaren tegen mijn puntentoekenning. Natuurlijk had ik René van Alfen weer 5 punten gegeven waar dat er nul moesten zijn, maar René is sportief genoeg om mij daar op te attenderen. De andere twee bezwaren heb ik, hopelijk redelijk beargumenteerd, afgewezen.

De tabel is gemaakt door René van Alfen, de foto’s zijn gemaakt door de deelnemers zelf, Wim Velker schreef de tekst en Lars Slofstra heeft alles tot een geheel samengevoegd.